Ադրբեջանը Տիգրանակերտի մոտակայքում համակենտրոնացման ճամբար է կառուցել արցախահայերի համար

16.01.2024

Ամերիկյան New Lines Magazine հրատարակության հոդվածը, որը հրապարակվել է 2024 թվականի հունվարի 12-ին, հաստատում է տեղեկությունն այն մասին, որ Ադրբեջանը համակենտրոնացման ճամբար է կառուցում արցախահայերի համար։ Շինարարությունը սկսվել է 2022 թվականի հուլիսին, և, ըստ հոդվածի հեղինակների, ճամբարը պետք է տեղավորեր 10-ից 30 հազար մարդ։

Հոդվածի հեղինակները ներկայացնում են իրենց եզրակացությունները հաստատող մի շարք ապացույցներ։ Նախ՝ 2023 թվականի սեպտեմբերի 19-20-ը Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիայի օրերին Բաքուն Հայաստանից պահանջել է հանձնել արցախցիներին՝ ըստ ներկայացված ցուցակի։ Երկրորդ՝ 2023 թվականի հուլիս-օգոստոս ամիսներին ադրբեջանական ուժերը Լեռնային Ղարաբաղի անցակետում մարդկանց սպառնացել են բանտարկությամբ Աղդամում։ Երրորդ՝ արբանյակային լուսանկարները հաստատում են, որ Տիգրանակերտի տարածքում՝ Հայաստանի հետ սահմանի մոտ, շինարարություն էր ընթանում մի օբյեկտի վրա, որն իր բնութագրերով համապատասխանում է համակենտրոնացման ճամբարին։

Հոդվածի հեղինակները նշում են, որ ինչպես Արցախի, այնպես էլ Հայաստանի իշխանությունները, ինչպես նաև Միացյալ Նահանգները գիտեին համակենտրոնացման ճամբար կառուցելու Ադրբեջանի ծրագրերի մասին։ Նրանք նաև ընդգծում են այն վայրի խորհրդանշականությունը, որտեղ տեղի է ունեցել շինարարությունը՝ «Տիգրանակերտ» պատմահնագիտական ​​համալիրի կողքին։

Հոդվածի հեղինակները զարմանում են, թե ինչու է ճամբարի շինարարությունը դադարեցվել օգոստոսի վերջին և սեպտեմբերի սկզբին, այսինքն՝ Ադրբեջանի ռազմական ագրեսիայից անմիջապես առաջ։ Նրանք ենթադրում են, որ դա կարող է պայմանավորված լինել արտաքին խաղացողների ճնշման պատճառով, ովքեր տեղյակ են եղել մոտալուտ հարձակման մասին:

Հոդվածի հեղինակները նաև քննադատում են Հայաստանի իշխանություններին ճամբարի կառուցումը կանխելու կամ մեղավորներին պատասխանատվության ենթարկելու համար որևէ քայլ չձեռնարկելու համար։ Նրանք նաև դատապարտում են միջազգային կազմակերպություններին, որոնք շարունակում են պնդել, որ Ադրբեջանի երաշխիքները հիմք են ստեղծում հայերի անվտանգ վերադարձի համար Լեռնային Ղարաբաղ՝ չնայած հայերի ճնշումը շարունակելու Ադրբեջանի մտադրության մասին ապացույցներին:

Արցախահայերի համակենտրոնացման ճամբարի կառուցման մասին տեղեկատվության տարածումը կարևոր քայլ է միջազգային հանրության ուշադրությունը Լեռնային Ղարաբաղում Ադրբեջանի հանցագործությունների վրա գրավելու ուղղությամբ։ Սակայն, ինչպես նշում են հոդվածի հեղինակները, սա այս խնդրի միայն մեկ կողմն է։ Ոչ պակաս կարևոր են այս հակամարտությունում արտաքին խաղացողների դերի և Ադրբեջանի հանցավոր ծրագրերին հակազդելու միջազգային կազմակերպությունների պատրաստակամության մասին հարցերը։