05.06.2024
ՔԵԶԱՆԻՑ ՄԱՍ ՉՈՒՆԻՄ...
1926 թվականին հայախոս ռադիոյի առաջին հաղորդման ընթացքում, երբ մարդիկ Հրապարակում հավաքվել էին միակ բարձրախոսի շուրջ, ուղիղ եթերում հնչեց հայերեն երգ։ Խոսափողի մոտ էր Արաքսյա Գյուլզադյանը։ Yerevan Online Magazine-ը երգչուհու ծննդյան օրը հարգանքի տուրքն է մատուցում նրա տաղանդին:
Այն, ինչ առանձնացնում էր այս երգչուհուն, ոչ միայն նրա տեխնիկական հմտությունն էր, այլև այն զգացմունքային խորությունը, որը ներթափանցում էր իր երգած յուրաքանչյուր նոտան: Արաքսյա Գյուլզադյանի կատարումները բնութագրվում էին իր ձայնի միջոցով հայկական բանահյուսության էությունը փոխանցելու հազվագյուտ ունակությամբ՝ անցնելով լեզվական պատնեշները: Յուրաքանչյուր կատարումով նա շունչ էր տալիս ավանդական մեղեդիներին՝ դրանք կենդանի դարձնելով նոր սերնդի համար:
Իր արվեստով Արաքսյա Գյուլզադյանը դարձավ հայ մշակույթի դեսպանը։ Նա իրեն նվիրել է իր երկրի հարուստ երաժշտական ժառանգության պահպանմանն ու առաջխաղացմանը՝ երաշխավորելով, որ ապագա սերունդները կշարունակեն փայփայել և ընդունել իրենց մշակութային արմատները: Ժողովրդական, աշուղական ու գուսանական երգերի նրա մեկնաբանությունները հպարտության և ոգեշնչման աղբյուր դարձան՝ հիշեցնելով հայերին իրենց հարուստ պատմության և մարդկանց ժամանակի և տարածության մեջ կապելու երաժշտության ուժի մասին:
Արաքսյա Գյուլզադյան՝ ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ, երգչուհի, ժողովրդական, գուսանական երգերի անվանի կատարող, ծնվել է 1907-ի հունիսի 5-ին Ալեքսանդրապոլում (Գյումրի), մահացել է 1980-ի հոկտեմբերի 7-ին:
Նախնական կրթությունն ստացել է Գյումրիում։
Սկզբում հանդես է եկել ինքնագործ խմբերում։
Գյումրիից տեղափոխվեց Երևան, հաստատվեց այստեղ և մինչև 1955 թվականը եղավ Հայաստանի Ռադիոկոմիտեի՝ Արամ Մերանգուլյանի անվան ժողգործիքների անսամբլի մեներգչուհի։
1955-1967 թվականներին եղել է Հայֆիլհարմոնիայի մենակատարուհի։
Կատարել է հայկական և այլ ազգերի ժողովրդական և աշուղական երգեր, նաև հայ կոմպոզիտորների ստեղծագործություններ (ռոմանսներ և երգեր)։
1939 և 1965 թվականներին Մոսկվայում մասնակցել է հայ արվեստի տասնօրյակներին։
Եղել է Շերամի երգերի լավագույն կատարողներից («Քեզանից մաս չունիմ», «Շորորա», «Դու իմ մուսան ես» և այլն)։
Նրա ուսուցիչներից է եղել Ռոմանոս Մելիքյանը։
Երբ մենք հիշում ենք այս արտասովոր հայ երգչուհու կյանքի և կարիերայի մասին, մեզ ևս մեկ անգամ պատում է նրա երաժշտության ուժը՝ անցնելու սահմանները և շոշափելու մարդկային հոգու խորքերը: Ժողովրդական երգերի նրա փայլուն մեկնաբանությունները հավերժ կմնան՝ սերունդների համար պահպանելով հայ մշակույթի գեղեցկությունն ու էությունը:
コメント