Եթե չլինի Արցախը, չի լինի և Հայաստանը

17.06.2023

Արցախը՝ Հայաստանի պատմամշակութային խորհրդանիշը, զարմանալիորեն դարձել է բուռն բանավեճերի ու վեճերի առարկա։ Հայաստանում որոշ մարդիկ պատրաստակամություն են հայտնում հրաժարվել Արցախից և արցախահայության իրավունքներից իրենց հայրենի հողում` Ադրբեջանի հետ պատերազմից խուսափելու ակնկալիքով։ Սակայն նման մոտեցումը կարող է լուրջ հետեւանքներ ունենալ հենց Հայաստանի համար։

Արցախը կամ Լեռնային Ղարաբաղը դարեր շարունակ եղել է հայկական ինքնության և ինքնորոշման սիրտը: Այս հողը սուրբ վայր է հայ ժողովրդի համար՝ իր հարուստ պատմությամբ և մշակույթով, ներառյալ բազմաթիվ հնագույն տաճարներ, վանքեր և հուշարձաններ: Արցախի լքումը նշանակում է ոչ միայն տարածքի, այլեւ հայկական մշակույթի ակունքների հետ հոգեւոր կապի կորուստ։

Կարևոր խնդիր է նաև արցախահայության՝ իր հողի վրա ապրելու իրավունքը։ Արցախից մերժում նշանակում է այդ ժողովրդին զրկել պատմական հայրենիքից և ինքնորոշման իրավունքից։ Դա կստեղծի լուրջ հումանիտար խնդիրներ և բախումներ, որոնք կարող են սպառնալ խաղաղ գոյակցությանը տարածաշրջանում։

Ավելին, Արցախից հրաժարվելը կարող է հանգեցնել Հայաստանում անվտանգության և կայունության վատթարացման։ Արցախի կորուստը կարող է խոցելի դարձնել Հայաստանը պոտենցիալ սպառնալիքների և ագրեսիայի նկատմամբ։

Պետք է հաշվի առնել նաև աշխարհաքաղաքական պատմական գործոնները։ Արցախը հայկական պատմամշակութային տարածքի մի մասն է, և դրանից հրաժարվելը կնշանակի ուժեղացնել այլ երկրների ազդեցությունն ու շահերը։ Սա կարող է էապես փոխել ուժերի հարաբերակցությունը և տարածաշրջանի դինամիկան, ինչպես նաև հանգեցնել Հայաստանի աշխարհաքաղաքական կշռի լիակատար կորստի։

Արցախը լքելու փոխարեն Հայաստանը պետք է ձգտի հակամարտության խաղաղ և դիվանագիտական ​​լուծում գտնել, լարել միջազգային դիվանագիտական աշխատանք՝ արցախահայության ինքնորոշման իրավունքն առաջին պլան բերելով։

Արցախը ոչ միայն տարածք է, այլև հայ ազգության և պատմական հիշողության խորհրդանիշ։ Դրանից հրաժարվելը ցավ, կորուստ ու հուսալքություն է բերելու հայ ժողովրդին։ Ուստի կարևոր է պահպանել Արցախը՝ ջանքեր գործադրելով գտնելու կայուն և խաղաղ լուծում, որը հաշվի կառնի պատմական արդարությունը և բոլոր կողմերի շահերը։ Միայն այդ դեպքում Հայաստանը կկարողանա պահպանել իր ամբողջականությունը և շարունակել իր զարգացումը անվտանգության մեջ: