23.12.2023
Հուշատախտակները, ինչպես անցյալ դարաշրջանների տարեգրություններ, լցնում են Երևանի քաղաքային տարածքները և ծառայում որպես ժամանակի անցողիկության հուշարձան: Այնուամենայնիվ, ոչ բոլորն են ճարտարապետական գեղեցկության և վեհության օրինակներ։ Անկեղծ ասած՝ վերջերս Արշակունյաց փողոցի թիվ 1 տանը բացված հուշատախտակը, որը նվիրված է Ռաֆայել Քոթանջյանին, առաջացրեց կասկածներ։
Խնդրի առանցքը կայանում է դիզայնի մեջ, որն առաջարկել է արտիստի որդին՝ Մայքլ Քոթանջյանը, ով ճարտարապետության ոլորտում փորձ չունի:
Տախտակում հոր ստորագրությունն ու հայերեն Ռ տառը օգտագործելու նախնական գաղափարը սիրողական տեսք ունի և հարցեր է առաջացնում ճաշակի և ոճի վերաբերյալ։ Ճիշտ է, տախտակի բացմանը շատերը պնդում էին, որ այն հիանալի կերպով փոխանցում է Ռաֆայել Քոթանջյանի ոգին։
Անկախությունից ի վեր Հայաստանում հուշատախտակները վիճաբանության առարկա են դարձել։ Նախկինում տեղադրման գործընթացը խստորեն վերահսկվում էր, իսկ այսօր այն դարձել է ավելի քաոսային և հաճախ հիմնված է ժառանգների ճաշակի վրա:
Լոնդոնում հուշատախտակների տեղադրման փորձը կարող է օրինակ ծառայել այս գործընթացի պարզեցման համար։ Այստեղ թեկնածուների ցուցակը ձեւավորվում է հրապարակային առաջարկների հիման վրա, եւ ամենակարեւորը՝ թեկնածուի մահից հետո անցնում է 20 տարի, ինչը թույլ է տալիս օբյեկտիվ գնահատել նրա ներդրումը։ Տախտակները պարունակում են նվազագույն տեղեկատվություն՝ առանց ավելորդաբանությունների։
Մենք կարող ենք դասեր քաղել այլ երկրների փորձից՝ պարզեցնելով գործընթացը և սահմանելով որոշակի չափանիշներ։ Սրա շնորհիվ կխուսափենք Ռաֆայել Քոթանջյանի հուշատախտակի նման դեպքերից և կպահպանենք հուշարձանների արժանապատվությունը գալիք սերունդների համար։
