09.11.2024
ԱՄՆ նախագահական ընտրություններից մեկ օր առաջ արված կանխատեսումների մեծ մասը գնահատում էր Դոնալդ Թրամփի և նրա մրցակից Քամալա Հարիսի հավանական հաղթանակի շանսերը որպես մոտավորապես հավասար, սակայն արդյունքում հանրապետական թեկնածուն՝ Թրամփը, վստահ հաղթանակ տարավ՝ հաղթելով բոլոր տատանվող նահանգներում։ Թրամփը ընդհանուր քվեների հաշվով ավելի քան հինգ միլիոնով գերազանցեց Հարիսին (և դարձավ վերջին 20 տարիների ընթացքում առաջին հանրապետականը, ում դա հաջողվեց), իսկ 2020 թվականի ընտրությունների համեմատ նրան աջակցած ամերիկացիների թիվն ավելացավ 50 նահանգներից 48-ում։ Ահա, թե ինչպես են այժմ ամերիկյան ԶԼՄ-ներն ու վերլուծաբանները բացատրում Թրամփի այս լուրջ հաջողությունը։
Թրամփի հաղթանակը. գերազանց առաջնահերթությունների ընտրություն և տարբեր սոցիալական խմբերի հետ ճիշտ մոտեցում գտնելու կարողություն
Թրամփի հաղթանակին նպաստող հիմնական գործոնը հաջողված առաջնահերթությունների ընտրությունն էր նախընտրական արշավի ընթացքում։ Հանրապետական թեկնածուն կենտրոնացել էր ամերիկացիների համար առավել կարևոր թեմաների վրա՝ բարձր գնաճի, տնտեսության դանդաղ վերականգնման և անօրինական ներգաղթի։ Սա նրան հնարավորություն տվեց իր կողմը գրավել նաև այն ընտրողներին, որոնք ավանդաբար աջակցում էին դեմոկրատներին, նշում է CNN-ը։
Թրամփը չէր զլանում տարբեր սոցիալական խմբերին ուղղված խոստումներ տալ. նա խոստացել էր չեղարկել ծառայությունների ոլորտի աշխատակիցների թեյավճարների հարկերը, աշխատավորների արտաժամային աշխատանքների հարկերը և սոցիալական ապահովության հարկերը տարեցների համար։ Նա նաև առաջարկել էր լիբերտարիանցիների ներկայացուցչին տեղ հատկացնել իր վարչակազմում, ինչպես նաև աջակցել կրիպտոարժույթների հետագա զարգացմանը՝ հաճույք պատճառելով մայնինգի և բիթքոինի համախոհներին։
Թրամփն ընտրողների հանդիպումներ էր անցկացնում նաև հիմնականում դեմոկրատների կողմից աջակցվող նահանգներում. օրինակ, նա ելույթ ունեցավ Բրոնքսում՝ սևամորթ և իսպանախոս ընտրողների առջև։ Բայց այս հանդիպումը կազմակերպվել էր ոչ թե Նյու Յորքում հաղթելու համար, այլ նրանով, որ այդ սոցիալական խմբերի ներկայացուցիչներին գրավեր մյուս՝ տատանվող նահանգներում։
Վերջում այս ռազմավարությունն ամբողջությամբ արդարացրեց իրեն։ Թրամփին հաջողվեց ստանալ իսպանախոս ամերիկացիների զգալի թվով աջակցություն. նա ստացավ լատինո ծագման տղամարդկանց ձայների 55%-ը (19 տոկոսային կետով ավելին, քան 2020 թվականին) և կանանց ձայների 38%-ը (ավելանալով 8 տոկոսային կետով)։
Այս արդյունքի հիմնական պատճառն էր տնտեսությունը՝ նշում է Reuters-ը. լատինո ծագման ամերիկացիների մեծ մասը պատկանում է ցածր եկամուտ ունեցող աշխատանքային դասակարգին, ուստի վերջին տարիների տնտեսական խնդիրները, ինչպիսիք են գնաճը և բարձր տոկոսադրույքները, շատ ավելի ուժեղ հարվածեցին նրանց, քան երկրի մյուս բնակիչներին։ Բացի այդ, նրանց գրավեցին Թրամփի խոստումները՝ խիստ պայքարել անօրինական ներգաղթի դեմ, քանի որ այդպիսի ներգաղթյալներն առաջին հերթին հավակնում են ցածր որակավորում պահանջող աշխատանքների՝ մրցակցություն ստեղծելով առանց բարձրագույն կրթության իսպանախոս ամերիկացիների համար։
Թրամփին հաջողվեց նաև իր կողմը գրավել մինչև 30 տարեկան երիտասարդ տղամարդկանց։ Նա մասնակցել է զվարճալի շոուների շարքին, այդ թվում՝ Ջո Ռոգանի փոդքաստին, որը YouTube-ում ունի ավելի քան 17 միլիոն բաժանորդ (ի տարբերություն Հարիսի, ով հրաժարվել էր նմանատիպ հրավերից):
Հանրապետական թեկնածուն նույնիսկ TikTok-ում հաշիվ բացեց, չնայած առաջին նախագահության ժամանանակ պայքարում էր այս չինական սոցիալական ցանցի դեմ՝ այն անվանելով ԱՄՆ անվտանգության սպառնալիք։
NBC-ն ընդգծում է, որ 2020-ի համեմատ Թրամփն անցկացնել է ավելի քիչ քաոսային, ավելի պրոֆեսիոնալ և կարգապահ քարոզարշավ, որտեղ «դրաման» քիչ էր, քան նախորդ արշավներում. նրա թիմին ընդհանուր առմամբ հաջողվում էր զերծ պահել Թրամփին այնպիսի անխոհեմ և հուզական քայլերից, որոնք նախորդ քարոզարշավներում դեմոկրատներն արդյունավետ կերպով օգտագործում էին իրենց օգտին։
Հարիսի պարտությունը. դժկամություն հեռու մնալու Բայդենից և չափազանց պահպանողական արշավ
Ամենամեծ ամերիկյան ԶԼՄ-ների վերլուծաբաններն ընդգծում են, որ Քամալա Հարիսի նախընտրական արշավի ամենամեծ սխալը նրա անկարողությունն էր կամ դժկամությունը՝ հնարավորինս հեռու մնալու Ջո Բայդենից, որին ամերիկացիների մեծամասնությունը համարում էր երկրի տնտեսական խնդիրների պատասխանատու, ինչպես նաև նրա վարչակազմի սխալների, որոնց մի մասը կազմում էր նա։
Այնպես որ, հոկտեմբերին ABC հեռուստաալիքին տված հարցազրույցում Հարիսը, պատասխանելով այն հարցին, թե ինչ կաներ այլ կերպ՝ ի տարբերություն Բայդենի, վերջին չորս տարիների ընթացքում պատասխանեց, որ նրան «ոչինչ չի գալիս մտքով»։ CNN-ը գրում է, որ դա հիասթափեցրեց կենտրոնամետ տատանվող ընտրողներին, որոնք ցանկանում էին լսել գործող նախագահի տնտեսական որոշումների վերաբերյալ քննադատություն։ Թրամփը, իր հերթին, հմտորեն օգտվեց իրավիճակից և ամբողջ քարոզարշավի ընթացքում Հարիսին (և Բայդենին) ներկայացնում էր որպես վերջին տարիների բարձր գնաճի պատասխանատու։
NBC-ն նշում է նաև, որ Հարիսի քարոզարշավի մեկ այլ կարևոր թերությունն այն էր, որ նա չափազանց հազվադեպ էր հարցազրույցներ տալիս: Այդ առաջին շաբաթներին, երբ Բայդենի հեռանալուց հետո շատ ընտրողներ դեռևս դրական էին տրամադրված նրա նկատմամբ, մարդիկ ցանկանում էին ավելի շատ իմանալ փոխնախագահի և նրա տեսակետների մասին։ Այդ պահին առավելագույն հրապարակայնությունը պարզապես անհրաժեշտ էր, սակայն Հարիսի թիմը հակառակն էր մտածում, և այդ ժամանակը մեծապես կորցվեց։
The Atlantic-ը համարում է Հարիսի քարոզարշավը չափազանց պահպանողական. այն ժամանակ, երբ Թրամփը փորձում էր ոչ ստանդարտ մոտեցումներ գտնել տարբեր ընտրողների խմբերի համար, Դեմոկրատական թեկնածուն չկարողացավ գտնել այնպիսի մոտեցում, որը կհամոզեր ընտրողներին, որ իր ընտրվելու դեպքում իրենց տնտեսական խնդիրները կլուծվեն։
The Atlantic-ի համաձայն՝ «համաշխարհային գնաճի աճի մասին երկար խոսակցությունները, ԱՄՆ-ում գնաճի նվազման տեմպերի մասին վկայակոչումները, թե ԱՄՆ-ի տնտեսությունը ավելի լավ է աշխատում, քան մյուս զարգացած երկրներում», որեւէ կերպ չէին օգնում ընտրողներին զգալ իրենց ավելի լավ։ «Դուք չեք կարող մարդկանց ստիպել իրենց լավ զգալ վիճակագրության միջոցով»,- եզրակացնում է թերթի վերլուծաբանը։
Առանց տնտեսական խնդիրների վերաբերյալ որևէ լուծում առաջարկելու՝ Հարիսն իր քարոզարշավում շեշտը դրել էր այն հարցերի վրա, որոնք կարևոր էին ընտրողների միայն փոքր թվի համար։ Այսպես, օրինակ, նա մեծ ուշադրություն էր դարձնում վերարտադրողական իրավունքների պաշտպանությանը։ Սակայն, ինչպես նշում է ABC-ն, միայն 14%-ի համար էր աբորտների հարցը կարևոր գործոն թեկնածու ընտրելու համար. շատ ավելի մեծ թիվ էին անհանգստացած ժողովրդավարության վիճակով, տնտեսական խնդիրներով և երկրի ներգաղթի խնդրով։
Արդյունքում, Հարիսի թեմատիկան չափազանց առաջադիմական էր և օտար շատ ընտրողների համար։ Հիմնական սոցիալական խմբերից միայն սպիտակամորթ ամերիկացիների՝ բարձրագույն կրթությամբ և տարեկան 100 հազար դոլարից ավելի եկամուտ ունեցող խավի աջակցությունն էր մեծացել՝ համեմատած 2020 թվականին Ջո Բայդենի քարոզարշավի հետ։ Այդ խումբը, շնորհիվ իր բարեկեցության, ամենաքիչն է տուժել բարձր գնաճից Բայդենի նախագահության տարիներին։
