Կարևոր է, որ Ազնավուրի երևանյան արձանը չդառնա հերթական անճաշակ անհեթեթությունը

06.07.2023

Երևանում Շառլ Ազնավուրի հուշարձանի կառուցման ծրագրերը ձևավորվում են, սակայն գործընթացը լի է հակասություններով: Արդարություն ապահովելու համար քաղաքապետարանը որոշել է բաց մրցույթ անցկացնել՝ լավագույն արձանն ընտրելու համար։ Այնուամենայնիվ, շատերը սա ընկալեցին որպես բեմականացված իրադարձություն՝ լի ինտրիգներով:

Եկեք ամփոփենք համատեքստի ժամանակացույցը: Մարտին «Ազնավուր» հիմնադրամն առաջարկել էր հուշարձան կանգնեցնել սիրելի արվեստագետի մոտալուտ 100-ամյակի առիթով։ Ավագանին 49 կողմ ձայնով պաշտպանեց գաղափարը։ Նմանատիպ հուշարձան էր նախատեսվում նաև Փարիզում, որտեղ Ազնավուրի հիշատակն արդեն ոգեկոչվել էր 2022 թվականին։ Ալիս Մելիքյանի քանդակած փարիզյան հուշարձանը կանգնած է Monsieur le Prince փողոցում։

Ալիս Մելիքյանի քանդակած փարիզյան հուշարձանը Monsieur le Prince փողոցում

Սկզբում քաղաքապետարանը որպես Ազնավուրի հուշարձանի վայր ընտրել էր Մաշտոց-Բաղրամյան պողոտաների և Սայաթ-Նովա փողոցի աշխույժ խաչմերուկը։ Սակայն շուտով պարզ դարձավ, որ այդ վայրը չափազանց փոքր է նախատեսվող հուշարձանի վեհության համար: Փոխքաղաքապետ Տիգրան Ավինյանն առաջարկել է Բաստիեն-Լեպաժի գոյություն ունեցող քանդակը տեղափոխել մոտակա հրապարակ և փոխարենը կենտրոնում տեղադրել Ազնավուրին։ Այս որոշումը մտահոգություն է առաջացրել գործընթացի կամայականության և մասնագիտական ներդրման բացակայության վերաբերյալ:

Ինչ վերաբերում է հուշարձաններին, ապա ընդունված է նախ որոշել տեղը, ապա համապատասխան կերպով նախագծել հուշարձանը: Տվյալ դեպքում, կարծես թե, որոշումներն ընդունվել են առանց պատշաճ պլանավորման։ Ավելին, խաչմերուկի համար քաղաքի վերակառուցման ծրագրերը որոշ ժամանակ եղել են, ինչը մեծացնում է ապագա վեճերի հավանականությունը, եթե հուշարձանի տեղադրումը չվերանայվի:

Ազնավուրի ոչ թե մեծ, այլ ներդաշնակ հուշարձան պետք է կանգնեցվի:

Փորձագետներն ու գեղարվեստական հանրությունը մտահոգված են քաղաքապետարանի որոշումների կայացման գործընթացում մասնագիտական փորձաքննության պակասով: Քաղաքապետարանն արձագանքել է՝ հայտարարելով բաց մրցույթ՝ նպատակ ունենալով զսպել դժգոհությունը։ Մրցույթի ուղեցույցները, սակայն, ցուցադրում են բյուրոկրատական տգիտություն և ամբարտավանություն:

Մրցույթի ուղեցույցներում բացակայում են միջազգային չափանիշները, որոնք սովորաբար դիտվում են նման մրցույթներում, ներառյալ գլխավոր հատակագծերը, ճարտարապետական նախագծերը և ժյուրիի կազմի բացահայտումը: Ընտրության գործընթացում հարցեր առաջացան նաև Դավիթ Երևանցու նախագծի նախնական հաստատման վերաբերյալ մինչև բաց մրցույթի հայտարարումը։

Շառլ Ազնավուրի հուշարձանի շուրջ ստեղծված իրավիճակը դարձել է վիճաբանության առարկա։ Պրոֆեսիոնալիզմի բացակայությունը հանգեցրել է որոշումների կայացման քաոսային գործընթացի՝ լցված դիլետանտիզմով: