Ինչո՞ւ ենք մենք սնում մեզ Ադրբեջանի անվերջ անպարտելիության միֆով
25.05.2023
Հիշո՞ւմ եք՝ ինչպես Լևոն Տեր-Պետրոսյանի և նրա գաղափարակից ՀՀՇ-ի իշխանությունից հեռացնելուց հետո հանկարծ բոլորովին անսպասելի պարզ դարձավ, որ Հայաստանում էներգետիկ ճգնաժամ չէր կարող լինել, վառելիքի դեֆիցիտը արհեստական էր և կառավարությունը այն ժամանակ հայ սպառողի համար նախատեսված էլեկտրաէներգիա վաճառում էր հարևան երկրներին:
Բոլորովին նմանատիպ մի ավանտյուրա, հնարավոր է, հիմա է ծավալվում, բայց միայն հետեւանքներն այս անգամ կործանարար կլինեն հայոց պետականության ապագայի համար եւ չեն սահմանափակվելու միայն սոցիալական ծանր ճգնաժամով, ինչպես դա եղավ այն՝ ՀՀՇ-ական օրերում։ Խոսքը մեր իշխանությունների կողմից ինտենսիվորեն կրկնվող թեզի մասին է, թե Ադրբեջանն ունի բացարձակ առավելություն Հայաստանի նկատմամբ պատերազմի պատրաստակամության առումով՝ դրա համար անհրաժեշտ բոլոր պարամետրերով։
Հատկապես 2020-ի պարտությունից հետո այս ոլորտում քարոզչության հոսքը նկատելիորեն աճել է, և հասարակության մեջ համառորեն քարոզվում է այն նարատիվը, որ Հայաստանը ո՛չ անցյալում, ո՛չ հիմա, ո՛չ էլ նույնիսկ երկարաժամկետ հեռանկարում չունի հավասարության հասնելու հնարավորություն Ադրբեջանի հետ, որը թույլ է տալիս ամուր և վստահ պաշտպանել իր շահերը։ Կարելի է երկար վիճել ու վիճել, թե ինչ նպատակով է դա արվում և ովքեր են կանգնած նման գործողությունների հետևում, սա առանձին հրապարակման թեմա է։
Տվյալ դեպքում մեզ հետաքրքրում է, որ առանց ապացույցների, փաստարկների կամ փաստացի տվյալների հայ լսարանին պարտադրվում է երկու բանակների և նրանց անհրաժեշտ ամեն ինչ մատակարարող երկրների մարտունակության անհամեմատելիության մասին թեզը։
Իհարկե, անհերքելի է, որ Ադրբեջանը հաղթեց 2020 թվականի պատերազմում, դրա արդյունքում ձեռք բերեց առավել շահեկան դիրքեր, որ ադրբեջանցի զինվորների ոգևորությունը գտնվում է գագաթնակետին, և որ, ի վերջո, Բաքուն պահպանեց ավելի լայն ֆինանսատնտեսական հնարավորություններ պահպանելու և բարձրացնելու իրենց բանակի մարտունակությունը. Բայց արդյո՞ք սա սպառում է ուժերի իրական հարաբերակցության հարցը: Ունե՞նք ճշգրիտ տվյալներ 44-օրյա պատերազմի ընթացքում Բաքվի անդառնալի կորուստների իրական մասշտաբների մասին։
Որքա՞ն է կազմել Ադրբեջանի կողմից կորցրած ողջ զինտեխնիկայի ընդհանուր ծավալը: Քանի՞ տարի կպահանջվի, որպեսզի նա վերականգնի կրակային ուժն ու կենդանի ուժը, որն ուներ մինչև 2020 թվականի աշնանային մարտերը։ Որքա՞ն արդյունավետ կերպով ադրբեջանական բանակը կկարողանա կռվել այն պայմաններում, երբ հակառակորդը ձեռք է բերում ժամանակակից մարտական փորձ և հագեցած է բարձր տեխնոլոգիական սպառազինությամբ։ Արդյո՞ք Բաքուն կարող է օպտիմալ կերպով բաշխել իր մարտական հզորությունը Հայաստանի հետ պատերազմի դեպքում, եթե Իրանը միջամտի հակամարտությանը, ինչպես խոստացել է Իրանը։
Որքանո՞վ է Թուրքիան պատրաստ մասնակցել հայ-ադրբեջանական հակամարտության հերթական սրմանը հենց Հայաստանի տարածքում։ Ինչպիսի՞ն է ադրբեջանական հասարակության աջակցությունը Ալիևին, եթե նա որոշի առճակատումը կրկին սրել բացահայտ պատերազմի մակարդակի։
Սրանք հարցեր են, որոնց համակողմանի ուսումնասիրությունը պահանջում է հարյուրավոր մասնագիտացված մասնագետների աշխատանք: Հայ հասարակության դիսկուրսում բացարձակապես չեն շոշափվում նոր պատերազմի հնարավոր բռնկման վերաբերյալ իրական և ստուգված տեղեկությունները։ Փոխարենը, այս ամբողջ դիսկուրսը, ի վերջո, հանգում է եզրակացության Հայաստանի նկատմամբ Ադրբեջանի ենթադրյալ ճնշող և անհերքելի առավելության մասին, որը, ինչ-որ առեղծվածային պատճառներով, բացարձակ հաստատունի պես, իբր բնավ փոխելու հատկություն չունի։
Իսկ ինչի՞ վրա է հիմնված այս «աքսիոմատիկ» համոզմունքը։ Ալիևի խոսքերի, ով պարբերաբար եթերը ցնցում է Ադրբեջանի ռազմական բյուջեի աճի մասին հաղորդումներով և Հայաստանին աշխարհի երեսից ջնջելու սպառնալիքներով։ Թե՞ Փաշինյանի անձնական մտավախությունների վրա՝ բազմապատկված մինչև 2018 թվականը ստացած հրահանգներով՝ հայ հասարակությունից արմատախիլ անելու հայրենիքի և ազգային արժանապատվության համար պայքարելու բուն գաղափարը։
Նույնիսկ հիմա, միայն այն մտքից, որ հասարակության գիտակցությունը առատորեն լվանում է ապատեղեկատվության հոսքերը և լայնորեն ուռճացված պարտականության գաղափարը, կարող է պարզվել, որ իրական հիմքերից զուրկ մի մեծ խարդախություն է, այն դառնում է սողացող։ Չէ՞ որ ապագայում, անշուշտ, կբացահայտվի ճշմարտությունը, բայց հենց այնտեղ, որտեղ չի լինի ո՛չ Հայրենիք, ո՛չ ազգային արժանապատվություն, ո՛չ մեր հողի վրա գլուխ բարձրացրած ապրելու ցանկություն։
Yorumlar