19.06.2023
Հունիս ամսվա ընթացքում Ադրբեջանի պաշտպանության նախարարությունը 19 կեղծ հայտարարություն է արել այն մասին, որ հայկական զինված ուժերը կրակ են բացել։ Այս հայտարարությունները ծառայում էին մի նպատակի. ստեղծել ապատեղեկատվության հիմք Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի վրա ամենօրյա ագրեսիաների և հարձակումների համար: Այս մասին թվիթերում ընդգծել է տխրահռչակ Էդմոն Մարուքյանը՝ ընդգծելով, որ հունիսի 10-ից սկսած Ադրբեջանի՝ ավելի ու ավելի ագրեսիվ պահվածքը վկայում է հետագա սադրանքների նախապատրաստման մասին։ Ադրբեջանի նման գործողությունները խոչընդոտում են ընթացող խաղաղ բանակցություններին և պահանջում են միջազգային հանրության ուշադրությունը՝ զսպելու նրանց էքսպանսիոնիստական նկրտումները։
Սակայն լռելն անհնար է։ Ադրբեջանն, անկասկած, պատրաստվում է նոր սադրանքների. սա եղել է նրանց ապրելաոճն անցյալում, շարունակվում է ներկայում և, հավանաբար, կպահպանվի ապագայում: Մարուքյանը իրավացիորեն նշում է, որ Բաքուն, ի թիվս այլ պատճառների, ունի էքսպանսիոնիստական նկրտումներ։
Այնուամենայնիվ, Մարուքյանի ուղերձն ուղղված միջազգային հանրությանը տարակուսելի է. սրանից ի՞նչ կարող է եզրակացնել «միջազգային հանրությունը»։ Ենթադրաբար, դա ենթադրում է, որ Երևանը խաղաղ բանակցություններ է վարում Բաքվի հետ՝ լիովին գիտակցելով Ադրբեջանի բացահայտ էքսպանսիոնիստական օրակարգը: Ադրբեջանը դիմում է ամենօրյա բազմաթիվ ռազմական սադրանքների, ապատեղեկատվություն է տարածում և փորձում է մեղքը բարդել Հայաստանի վրա։ Նույն «միջազգային հանրությունը» տարակուսելի է համարում, թե ինչու պետք է զսպեն Ադրբեջանին, եթե Հայաստանի իշխանությունները բավարարվում են իրենց կատաղի հակառակորդի հետ երկխոսությունը շարունակելով։ Տարօրինակ է, որ հայ պաշտոնյա Մարուքյանը ոչ թե դիմում է ՀՀ կառավարության իր կոնկրետ գործընկերներին, այլ դիմում է վերացական համաշխարհային հասարակական կարծիքին։
Մարուքյանը պնդում է, որ Ադրբեջանի ագրեսիվ պահվածքը խոչընդոտում է խաղաղ բանակցություններին։ Այս փաստարկը տրամաբանական կշիռ ունի, եթե չլիներ մեկ կարևոր դետալ: Մինչ Մարուքյանը Twitter-ում բարձրաձայնում է իր դժգոհությունները, Հայաստանի փոխվարչապետ Մհեր Գրիգորյանը ուղերձ է հղում իր ադրբեջանցի գործընկերոջը՝ առաջարկելով հանդիպում։ Գրիգորյանը ցանկանում է Շահին Մուստաֆաևի հետ քննարկել հայ-ադրբեջանական սահմանին լարվածություն առաջացնող ընթացիկ խնդիրները։ Այստեղ ողջամիտ հարց է ծագում՝ ինչո՞ւ է հայկական կողմը բանակցություններ սկսում Ադրբեջանի հետ, եթե Ադրբեջանի պահվածքը չի նպաստում արդյունավետ քննարկումներին։ Ինչո՞ւ է Երեւանը ձգտում երկխոսության Բաքվի հետ, երբ գիտի, որ Ադրբեջանը նպատակ ունի ընդլայնել իր տարածքը դեպի Հայաստան։ Ի՞նչ է ենթադրում այս երկխոսությունը և ինչպե՞ս կարող է այն ավարտվել: Ելնելով Ադրբեջանին Մարուքյանի բնորոշումից՝ հնարավոր հանդիպումից երկու հնարավոր արդյունք է հնարավոր՝ ձախողում կամ ադրբեջանական հավակնությունների իրականացում։
Տեսականորեն փոխզիջումը կարող է լինել որպես երրորդ տարբերակ, բայց Բաքուն հետևողականորեն մերժում է այն:
Ըստ էության, Մարուքյանի գրառումը և Գրիգորյանի առաջարկը ցույց են տալիս Հայաստանի իշխանության ներսում միասնական փոխըմբռնման բացակայությունը հայ-ադրբեջանական գործընթացի վերաբերյալ։ Ներկայացուցիչներից մեկը կարծում է, որ արտաքին ուժը պետք է զսպի Բաքվի հավակնությունները: Մյուսը հրետանային կրակի ձայների և Ադրբեջանի աճող նկրտումների ներքո շտապում է խաղաղ բանակցություններ վարել ադրբեջանցի գործընկերոջ հետ: Այս իրավիճակը նաև ցույց է տալիս, թե ինչպես կզարգանա Հայաստանի համար այդքան ցանկալի խաղաղության դարաշրջանը, քանի որ ադրբեջանական էքսպանսիոնիզմը, հրետանու աջակցությամբ, անխնա ջախջախում է բանակցությունների Հայաստանի ոգևորությունը:
Comments