27.11.2023
Անաստաս Միկոյանը խորհրդային քաղաքականության ամենաազդեցիկ և հակասական դեմքերից էր։ Նա բարձր պաշտոններ է զբաղեցրել ԽՍՀՄ-ում ավելի քան 50 տարի՝ ստալինյան ժամանակներից մինչև բրեժնևյան ժամանակաշրջան։
Միկոյանը ծնվել է 1895 թվականին Ռուսական կայսրության Անդրկովկասյան նահանգի Սանահին քաղաքում հայկական ընտանիքում։ 1915 թվականին նա միացավ բոլշևիկյան կուսակցությանը և սկսեց իր կարիերան խորհրդային սննդի արդյունաբերությունում։
1920-ական թվականներին Միկոյանը խորհրդային սննդի արդյունաբերության գլխավոր կազմակերպիչներից էր։ Նա նաև խորհրդային առաջին դիվանագետներից էր, ով կապ հաստատեց ԱՄՆ-ի հետ։
1930-ական թվականներին Միկոյանը դառնում է ԽՄԿԿ Կենտկոմի քաղբյուրոյի անդամ։ Նա այս պաշտոնը զբաղեցրել է մինչև 1964 թվականը։ Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին Միկոյանը խորհրդային տնտեսության առաջատարներից էր։
1953 թվականին՝ Ստալինի մահից հետո, Միկոյանը դարձավ ԽՍՀՄ ամենաազդեցիկ մարդկանցից մեկը։ Աշխատել է որպես արտաքին առևտրի նախարար, Նախարարների խորհրդի նախագահ և ԽՍՀՄ Գերագույն խորհրդի նախագահության նախագահի առաջին տեղակալ։
Միկոյանը ԽՍՀՄ-ի և Արևմուտքի խաղաղ գոյակցության կողմնակից էր։ Նա կարևոր դեր է խաղացել 1962 թվականին ԽՍՀՄ-ի և Հարավսլավիայի միջև հարաբերությունների վերականգնման գործում, ինչպես նաև 1962 թվականին Կուբայի հրթիռային ճգնաժամի ժամանակ միջուկային պատերազմի կանխման գործում։
Միկոյանը եղել է նաև Չեչեն-Ինգուշ Ինքնավար Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետության վերականգնման և տեղահանված ժողովուրդների վերադարձի գլխավոր կազմակերպիչներից։
Միկոյանը թոշակի է անցել 1966թ. Նա մահացել է 1978 թվականին 82 տարեկան հասակում։
Միկոյանը և Հունգարիայի ապստամբությունը
Միկոյանի քաղաքական կենսագրության ամենավառ դրվագներից մեկը նրա վերաբերմունքն էր 1956 թվականի հունգարական ապստամբությանը։ Միկոյանը ԽՄԿԿ Կենտկոմի նախագահության միակ անդամն էր, ով դեմ էր խորհրդային զորքերի Հունգարիա մուտքին։
Միկոյանը կարծում էր, որ զորքերը կհանգեցնեն հակամարտության սրման և անհնարին կդարձնի իրավիճակի խաղաղ կարգավորումը։ Նա նաև մտավախություն ուներ, որ զորքերի ներմուծումը բացասաբար կանդրադառնա ԽՍՀՄ հեղինակության վրա միջազգային ասպարեզում։
Միկոյանը փորձեց համոզել ԽՄԿԿ Կենտկոմի նախագահության մյուս անդամներին զորք չմտցնել Հունգարիա, սակայն նրա փաստարկները չլսվեցին։ Արդյունքում խորհրդային զորքերը մտցվեցին Հունգարիա և ապստամբությունը ճնշվեց։
Միկոյանն առաջին խորհրդային քաղաքական գործիչներից էր, ով խոստովանեց, որ Հունգարիա զորք մտցնելը սխալ էր։ Նա կարծում էր, որ այս սխալը հանգեցրեց աշխարհում հակասովետական տրամադրությունների աճին և ԽՍՀՄ-ի և Արևմուտքի հարաբերությունների բարդացմանը։
Միկոյանը և աշխարհը
Միկոյանը ԽՍՀՄ-ի և Արևմուտքի խաղաղ գոյակցության հիմնական ջատագովներից էր։ Նա կարծում էր, որ միայն խաղաղ համագործակցությունը կարող է ապահովել բոլոր ժողովուրդների անվտանգությունն ու բարգավաճումը։
Միկոյանը կարևոր դեր է խաղացել ԽՍՀՄ-ի և Հարավսլավիայի միջև հարաբերությունների վերականգնման գործում 1962թ. Նա նաեւ զինաթափման բանակցությունների գլխավոր կազմակերպիչներից էր։
Միկոյանը կարծում էր, որ միջուկային պատերազմը աղետ կլինի ողջ մարդկության համար։ Նա ամեն ջանք գործադրեց՝ կանխելու նման պատերազմը։
Comentários