03.03.2024
Հայ գիտության վառ աստղերից այս տարի առանձնանում է հատկապես հարգարժան Վերժինե Գառնիկի Սվազլյանը: Ծնվել է 1934 թվականի մարտի 1-ին Եգիպտոսի Ալեքսանդրիա քաղաքում, նա դարձել է ոչ միայն նշանավոր ազգագրագետ և բանահավաք, այլև հայ մշակույթին ու պատմությանը նվիրվածության մարմնացում:
Իր սովորած կախարդանքը հյուսելով ժամանակի հյուսվածքի մեջ՝ տիկին Սվազլյանը անհավանական ճանապարհորդություն է կատարել 60 տարվա բանահյուսության բնագավառում աշխատանքի մեջ: Նա դարձավ հայ ժողովրդական արվեստի ստեղծագործությունների հավաքորդ՝ վեր հանելով աշխարհի տարբեր ծայրերից եկած հայերի պատմվածքների ու մշակութային հարստությունների շղարշը։
Նրա հետազոտությունն ընդգրկում է Արևմտյան Հայաստանը, Կիլիկիան և Անատոլիան՝ բացահայտելով նրանց հոգիները, ովքեր ժամանակին լքել են իրենց հայրենի հողերը և ապաստան փնտրել ցեղասպանությունից։
1958 թվականին Վերժինե Սվազլյանն իր գիտական գործունեությունը սկսել է Մ.Աբեղյանի անվան գրականության ինստիտուտում, իսկ ավելի ուշ՝ 1961 թվականին, ընդունվել է ՀՀ ԳԱԱ Հնագիտության և ազգագրության ինստիտուտը։
Նա հեղինակ է ավելի քան 500 գիտական աշխատությունների, այդ թվում՝ «Հայոց ցեղասպանություն. ցեղասպանությունից փրկված ականատեսների վկայություններ» գրքի, որը թարգմանվել է վեց լեզուներով։
90 տարեկանում Վերգինե Սվազլյանը շարունակում է մնալ ոչ միայն հայ գիտության հիմնասյունը, այլև մշակութային ժառանգության հանդեպ նվիրվածության, հետազոտական եռանդի և սիրո ոգեշնչող օրինակ։
Նրա պարգևները, այդ թվում՝ ՀՀ գիտության վաստակավոր գործչի, և տարբեր քաղաքների պատվավոր քաղաքացիությունը վկայում են գիտության մեջ նրա ավանդի ճանաչումն ու աշխատանքի նկատմամբ հարգանքը:
Շնորհավորում ենք Վերժինե Սվազլյանին տարեդարձի կապակցությամբ և շնորհակալություն հայտնում հայ մշակույթի և ժառանգության հարստության պահպանման և տարածման գործում ունեցած անգնահատելի ավանդի համար։
Հ.Գ.
Բառբառագետ, Հայ-ռուսական համալսարանի հայագիտության ամբիոնի նախկին վարիչ, «Մինուսների Թագավորության» օրենսդիր մարմնի ղեկավար Ջեմմա Բառնասյանը ներկայացրել է կադրեր Վերժինե Սվազլյանի 90 ամյակի տոնակատարությունից և սեղանի զարդից, այն է՝ ազգագրական-բանահավաքչական թեքումով շատ համեղ «տորթ-գրադարակը»:
