Ինչպես էր «ադամանդների ժառանգ» ներկայացող Սայմոն Լևիևը թալանում կանանց և ինչ է պատմում այս գործը թվային վստահության գնի մասին

15.09.2025, ԹԲԻԼԻՍԻ, ՍԱՀԱԿ ԱՄԱՏՈւՆԻ

Թվային ծանոթությունների դարում անգամ ամենաբուռն ռոմանտիկ զգացումները կարող են դառնալ վտանգավոր խաբեության թիրախ։ Այդ իրողության վառ ապացույցը Սայմոն Լևիևի (իսկական անունը՝ Շիմոն Եհուդա Հայութ) պատմությունն է՝ մի մարդու, ով աշխարհին հայտնի դարձավ որպես «Tinder-ի խաբեբա», և որի մասին նկարահանված «Նեթֆլիքսի» փաստավավերագրական ֆիլմը միլիոնավոր դիտումներ հավաքեց։ Լևիևի շքեղ ու դրամատիկ սիրավեպերի կեղծ դյութանքը թաքցնում էր սառը, հաշվարկված սխեմա, որը բազմաթիվ կանանց թողեց կոտրված սրտերով և կործանված ֆինանսներով՝ դառնալով մեր ժամանակների ամենաուշագրավ խարդախություններից մեկը։

Շիմոն Հայութը ծնվել է 1990 թվականին Իսրայելի Բնեյ Բրակ քաղաքում։ Դեռ երիտասարդ տարիքից նա ձգտել է հեշտ հարստանալ և արդեն հասցրել էր բախվել օրենքի հետ։ 2011 թվականին Հայութին Իսրայելում մեղադրեցին գողության և կեղծիքի մեջ, սակայն նա չներկայացավ դատարան և կեղծ անվամբ փախավ երկրից։ 2015 թվականին Ֆինլանդիայում նա դատապարտվեց երկու տարվա ազատազրկման՝ տեղի խարդախության գործով։ Բանտից դուրս գալով՝ Հայութը վերադարձավ Իսրայել, բայց շատ չանցած փոխեց իր ինքնությունը. նա օրենքով փոխեց իր անունը՝ դառնալով Սայմոն Լևիև, և օգտվեց այդ նոր անձից, կարծես թե ինքն ադամանդների մագնատ Լև Լևիևի հարազատ որդին լիներ։ Այս կերպ, նոր կեղծանունով, Հայութը կրկին լքեց հայրենիքը և պատրաստվեց իր կյանքի ամենախոշոր խաբեությանը։

2017-2019 թվականներին Սայմոն Լևիևն իր խարդախության ներկայացումը բեմադրում էր եվրոպական տարբեր երկրներում՝ գլխավոր հարթակ ընտրելով ծանոթությունների հայտնի «Թինդեր» հավելվածը։ Նա կանանց ներկայանում էր որպես միլիոնատեր ադամանդագործի ժառանգ (հայտարարելով, թե ինքն է ադամանդների արքա Լև Լևիևի որդին) և հրապուրում էր նրանց շքեղ կյանքի ցուցադրությամբ։ Առաջին իսկ ժամադրությանը նա հրավիրում էր իր նոր ծանոթուհուն ճոխ ընթրիքի, այնուհետև մասնավոր ինքնաթիռով կազմակերպում շքեղ ճամփորդություն, տեղավորում բարձրակարգ հյուրանոցում, և ամբողջ ընթացքում Լևիևը շրջապատված էր թիկնապահներով ու շքեղ ավտոմեքենաներով՝ ստեղծելով մեծահարուստ, բայց «վտանգված» տղամարդու կերպար։

Երբ կանայք սկսում էին անվերապահորեն վստահել նրան, սկսվում էր կտրուկ շրջադարձը։ Լևիևը հանկարծ հուսահատ նամակներով հայտարարում էր, թե իր կյանքը վտանգված է, «թշնամիները» հետապնդում են իրեն, իսկ իր բանկային քարտերը սառեցվել են։ Նա աղաչում էր սիրելիներին օգնել իրեն ֆինանսապես՝ խոստանալով արագ վերադարձնել պարտքը։ Այսպես, շատ կանայք, նրա համոզիչ բեմադրությունից թյուրիմացված, առանց երկար մտորելու պատրաստվում էին անել այն, ինչ տղամարդը խնդրում էր. նրանք ինքնուրույն վարկեր էին վերցնում, նոր կրեդիտ քարտեր ձևակերպում և դրանցով հսկայական գումարներ փոխանցում Լևիևին՝ հավատացած, թե փրկում են իրենց սիրելիի կյանքը։ Փաստորեն, Լևիևի գործողություններում ի հայտ էր գալիս մի «ֆինանսական բուրգ». նոր զոհերից ստացած գումարներով նա շարունակաբար ֆինանսավորում էր իր շքեղ կյանքը և փակում նախորդ զոհերից վերցրած պարտքերը՝ հիշեցնելով Պոնզիի սխեմայի գործելաոճը։

Լևիևի զոհերից յուրաքանչյուրի վրա այս խաբեությունը թողնում էր կործանարար հետքեր։ Նորվեգացի երիտասարդ Սեսիլիա Ֆյելհյոյը, օրինակ, հայտնվեց ճակատագրի չարչիներում. ընդամենը 54 օրվա ընթացքում նա վերցրեց ինը տարբեր վարկ և Լևիևին հանձնեց շուրջ 200,000 ֆունտ ստեռլինգ (մոտ 250,000 դոլար) գումար։ Ինչպես հետո խոստովանեց Սեսիլիան, իր մեջ սերն ու վախը խառնվել էին մի «հզոր կոկտեյլի», որի ազդեցության տակ նա կորցրել էր ողջ դատողությունը և անում էր ամեն ինչ, ինչ խաբեբան ցանկանում էր, միայն թե փրկի նրան։ Արդյունքում Սեսիլիան լիովին սնանկացավ՝ մնալով խիստ պարտքերի բեռի տակ։ Վերջում նույնիսկ բանկերը նրան դատի տվեցին չվճարած վարկերի պատճառով, և երիտասարդ կինը ստիպված եղավ վաճառել իր բնակարանը՝ գոնե մասամբ մարելու կուտակված պարտքերը և վճարելու իր իրավաբանական պաշտպանությանը։ Նման հոգեկան ու նյութական տառապանքներ կրեցին նաև տասնյակ այլ կանայք՝ Լևիևի փայլուն խոստումներին հավատալով և դրա դիմաց ստանալով աղետալի պարտքեր ու հիասթափություններ։

2019 թվականին հենց այս կանանցից երեքը, համարձակություն հավաքելով, իրադարձությունների մասին պատմեցին լրագրողներին։ Նորվեգական VG թերթը հրապարակեց մեծ հետաքննական հոդված «Tinder-ի խաբեբան» վերնագրով, որը բացեց Լևիևի խարդախության բոլոր խաղաքարտերը՝ ներկայացնելով Սեսիլիայի և մյուս զոհերի պատմությունները հանրությանը։ Հոդվածի պատրաստմանը մասնակցում էր նաև իսրայելցի լրագրող Ուրի Բլաուն, ու դա դարձավ սկանդալի առաջին մեծ բացահայտումը։ Հայութը, հասկանալով որ իր գաղտնիքներն ի հայտ են գալիս, անցել էր անդադար փախուստի, սակայն այժմ նրա դեմ հայտարարվեց միջազգային հետախուզում «Ինտերպոլի» միջոցով։ Նույն տարվա ամռանը «Ինտերպոլը» ձերբակալեց Սայմոն Լևիևին Հունաստանում՝ երբ նա փորձում էր կեղծ անձնագրով մեկնել երկրից։ Շուտով նրան արտահանձնեցին Իսրայել, որտեղ դատարանը վերջապես նրան ճանաչեց մեղավոր խարդախության, փաստաթղթերի կեղծման և գողության հոդվածներով։ 2019 թվականի վերջին Լևիևը դատապարտվեց 15 ամսվա ազատազրկման, սակայն բանտում մնաց ընդամենը հինգ ամիս և ազատ արձակվեց՝ COVID-19 համավարակի ժամանակ կիրառված վաղաժամկետ արձակման ծրագրի շրջանակում։ Բացի այդ, Իսրայելի դատարանը նրան պարտադրեց որոշ չափով փոխհատուցել իր զոհերին (մոտ 150,000 շեկել ընդհանուր գումարով) և վճարել տուգանքներ կեղծ փաստաթղթերի օգտագործման համար։ Այսպիսով, թղթերի վրա թվում էր, թե արդարությունը հաղթեց, բայց իրականում Լևիևը կրեց անհամեմատ մեղմ պատիժ. նա իր զոհերի կրած վնասների առյուծի բաժինը այդպես էլ չփոխհատուցեց, և ընդամենը կես տարի անց կրկին ազատ էր շրջում աշխարհի տարբեր երկրներով։

Լևիևի պատմությունը գուցե կմնար վերաբացված դատական գործերի նեղ շրջանակում, եթե չլիներ գլոբալ ուշադրությունը, որը բերվեց նրան կինոխցիկների լույսի ներքո։ 2022 թվականին «Նեթֆլիքս» հոսքային ծառայությունը թողարկեց նույնանուն՝ «Tinder-ի խաբեբան» փաստավավերագրական ֆիլմը, որտեղ հենց տուժած կանայք իրենց շուրթերով պատմում էին անցած փորձությունները։ Ֆիլմը խիստ մեծ հնչեղություն ստացավ համաշխարհային լսարանի շրջանակում. կարճ ժամանակում այն դարձավ «Նեթֆլիքսի» ամենադիտված վավերագրական ժապավեններից մեկը և նույնիսկ առաջադրվեց մի շարք բարձր մրցանակների։ Միլիոնավոր մարդիկ շունչները պահած դիտում էին այս անհավանական, բայց իրական պատմությունը, ցնցվում Լևիևի նենգությունից և կարեկցում նրա զոհերին։ «Tinder-ի խաբեբա» մականունը սրընթաց տարածվեց հանրության մեջ, և միջազգային լրատվամիջոցները լայնորեն լուսաբանում էին Հայութի անձի և նրա խաբեությունների մանրամասները։

Ֆիլմի թողարկումից հետո հասարակության արձագանքները պոռթկուն էին։ «Թինդեր» ընկերությունը շտապեց հայտնել, որ դեռ 2019 թվականին՝ հենց որ Լևիևի խարդախ գործունեությունը դարձավ հայտնի, իր հարթակից հեռացրել է Սայմոն Լևիևի հաշիվը և արգելել նրան կրկին օգտվել ծառայությունից որևէ անունով։ Նմանապես, մի շարք այլ ծանոթությունների հավելվածներ ևս սև ցուցակում ընդգրկեցին նրան։ Միևնույն ժամանակ, Լևիևի «Ինստագրամյան» անձնական էջը, որտեղից նա սպառնում էր «իր պատմության ճշմարտությունը» բացահայտել, նույնպես վերացավ՝ կա՛մ հեռացվելով, կա՛մ «կոտրվելու» հետևանքով։ Սոցիալական ցանցերում հազարավոր օգտատերեր բուռն քննարկում էին այս դեպքը. շատերը չէին թաքցնում իրենց զայրույթը թե՛ խաբեբայի հանդեպ, թե՛ ընդհանրապես նման երևույթի գոյության կապակցությամբ։ Ոմանք զարմանքով հարցնում էին, թե ինչպես կարող էին ուսյալ և ինքնուրույն կանայք ընկնել այդպիսի ծուղակի մեջ, սակայն հոգեբաններն ու հենց տուժողները բացատրում էին, որ այստեղ գործ ունենք վարպետագույն հոգեբանական մանիպուլյացիայի հետ, որտեղ սերն ու վախը միահյուսվում են և դառնում վտանգավոր զենք խաբեբայի ձեռքին։ Շատերի աչքում Լևիևի զոհերը դարձան հերոսներ, որոնք իրենց պատմությունն աշխարհին պատմելով՝ օգնում էին նախազգուշացնել մյուսներին։

Իսկ Սայմոն Լևիևը չշտապեց զղջալ կամ ներողություն խնդրել։ Փոխարենը, նա շարունակեց պաշտպանվել և անգամ ձեռք առավ իր պատմությունը շրջելու փորձեր։ 2022 թվականի փետրվարին «Ինսայդ Էդիշն» հեռուստահաղորդմանը տված իր առաջին մեծ հարցազրույցում Հայութը հայտարարեց, թե «ես պարզապես մի ամուրի տղա էի, որ ուզում էր «Թինդերում» մի քանի աղջիկների հանդիպել» և պնդեց՝ «ես «Թինդերի» խաբեբան չեմ»։ Նա ֆիլմը որակեց «ամբողջովին հորինված ֆիլմ», իսկ ինքն իրեն՝ «աշխարհի ամենածանոթ ջենթլմենը»՝ ընդգծելով, թե իբր երբեք ոչ ոքի չի խաբել։ Լևիևը նաև փորձեց օգտագործել իր սկանդալային համբավը ապօրինի կերպով փառքի վերածելու համար։ Հայտնի դարձավ, որ նա պայմանագիր է կնքել հոլիվուդյան գործակալ Գինա Ռոդրիգեսի հետ՝ իր կյանքն ու «փորձը» կոմերցիոն նախագծերի վերածելու նպատակով։ Խոսվում էր գրքի հրատարակման, ծանոթության հեռուստաշոուի վարելու, գուցե նաև իր սեփական փոդքասթ սկսելու մասին։ Նույնիսկ լուրեր տարածվեցին, թե «Նեթֆլիքսը» ուսումնասիրում է «Tinder-ի խաբեբան»-ի հիման վրա գեղարվեստական ֆիլմ նկարահանելու հնարավորությունը։ Այս հայտարարված նախաձեռնությունները, բնականաբար, հասարակության շրջանում նոր հակազդեցություն առաջացրին. շատերը տարակուսած էին, որ մի մարդ, ով այսքան կանանց ճակատագրեր էր խաթարել, դեռ փորձում է իր պատմությունից շահույթ կորզել և փառք գտնել։

Մինչդեռ Լև Լևիևի ընտանիքը՝ իրական «ադամանդների արքան» և նրա հարազատները, նրան չներեցին իրենց անունը չարաշահելու համար։ 2022 թվականի փետրվարից սկսած՝ նրանք մի քանի դատական հայցեր ներկայացրին Իսրայելի դատարաններում՝ մեղադրելով Շիմոն Հայութին իրենց ազգանունը օգտագործելով՝ իրենց բարի համբավը արատավորելու, անձնական կյանքը թիրախավորելու և խարդախությանը «Լևիև» անունը կապելու մեջ։ Հայցին միացան Լևիևի զավակներից մի քանիսը։ Բացի դրանից, հենց Լևիևի խաբեության զոհերը նույնպես սկսեցին իրավական քայլերի դիմել։ 2024 թվականի ամռանը Շվեդիայից Պերնիլա Շյոհոլմը և Նորվեգիայից Սեսիլիա Ֆյելհյոյը (երկուսն էլ «Նեթֆլիքսի» ֆիլմի գլխավոր հերոսուհիներից) ժամանեցին Իսրայել և դեմառդեմ կանգնեցին Հայութի առջև՝ խաղաղ դատարանի դահլիճում վկայություն տալով նրա գործերի վերաբերյալ։ Նույն տարվա նոյեմբերին Իսրայելում ևս մեկ կին՝ Իրեն Տրանովը, քաղաքացիական հայց ներկայացրեց Հայութի դեմ՝ պահանջելով 414,000 շեկելի (մոտ 120,000 դոլար) փոխհատուցում այն գումարի համար, որ իրենից խաբեությամբ կորզվել էր և չէր վերադարձվել։ Այս դատական գործընթացները դեռ շարունակվում են, և թեև Հայութը ձգտում է ամեն կերպ խույս տալ պատասխանատվությունից, տուժողները հաստատակամ են մինչև վերջ պայքարելու իր արդարացի պատիժը պահանջելու համար։

Եվ ահա, տարիներ տևած այս դրամայի նոր գործողությունը անսպասելիորեն սկսվեց 2025 թվականի սեպտեմբերին։ Վրացական լրատվամիջոցների հաղորդմամբ՝ Սայմոն Լևիևը ձերբակալվեց Բաթումիի միջազգային օդանավակայանում, երբ ինքնաթիռով ժամանեց այդ երկիր։ Հայտնի դարձավ, որ նրան կալանավորել են «Ինտերպոլի» կողմից հայտարարված «կարմիր ծանուցման» հիման վրա, թեև հստակ առայժմ չի պարզվել, թե ո՞ր երկրի պահանջով է դա կատարվել և ի՞նչ նոր մեղադրանքներով։ Լևիևի փաստաբանը Իսրայելում հայտարարեց, որ «դեռ չեն հասկանում» այս ձերբակալության պատճառը, քանի որ Հայութը վերջին շրջանում «ազատորեն շրջում էր աշխարհով մեկ» և որևէ խնդիր չուներ սահմաններ հատելիս։ Այս նորությունը նոր հույսի շունչ է հաղորդել նրա բազմաթիվ զոհերին։ Շատերն ակնկալում են, որ այս անգամ իրավապահ համակարգը լիովին կիրագործի արդարադատությունը, և տարիներ շարունակ իրենց ճակատագրերի հետ խաղացած խաբեբան ի վերջո լիարժեք պատասխան կտա իր արարքների համար։

Սայմոն Լևիևի պատմությունը, սակայն, դուրս է ընդամենը մեկ մարդու արկածախնդրությունից. այն սթափեցնող նախազգուշացում է մեր թվային դարաշրջանի համար։ «Օնլայն» հարթակներում անձնական երջանկություն փնտրելը երկսայրի թուր է. մի կողմից՝ ժամանակակից տեխնոլոգիաները նոր հնարավորություններ են տալիս մարդկանց հանդիպելու, մյուս կողմից՝ ստեղծում են չարաշահման նոր հող։ Վիճակագրությունը վկայում է, որ միայն ԱՄՆ-ում 2022 թվականին մոտ 70 հազար մարդ հայտնել է, որ սիրային խաբեության զոհ է դարձել, և տարեց զոհերը միայն այդ տարում կորցրել են ավելի քան 240 միլիոն դոլար նման խարդախությունների հետևանքով։ Գլոբալ առումով ռոմանտիկ խարդախությունները վերածվել են բազմամիլիարդանոց բիզնեսի. որոշ գնահատականներով՝ սիրային խաբեությունները համաշխարհային հանցաշխարհին բերում են մոտ մեկ տրիլիոն դոլարի եկամուտ։ Իրավապահների համար նման հանցանքների դեմ պայքարը բարդ մարտահրավեր է, որովհետև դրանք հեշտությամբ անցնում են մի երկրի սահմաններից մյուսը և հաճախ բավարար ուշադրություն չեն ստանում։ Ըստ փորձագետների՝ հանցագործությունների 40%-ը կազմում են տարբեր տեսակի խարդախությունները, սակայն ոստիկանության ռեսուրսների միայն 1%-ն է ուղղվում դրանց դեմ պայքարին։ Հենց այս պատճառով էլ շատ դեպքերում սիրային խաբեբաները դժվարությամբ են որսվում օրենքի կողմից. ինչպես պատմում էր Լևիևի զոհերից մեկը, բավական էր նա անցներ մի երկրից մյուսը, մի իրավասությունից մյուսը, և այլևս ոչ ոք չէր կարողանում նրան կանգնեցնել։ Այս ամենը ևս մեկ անգամ գալիս է ապացուցելու, որ նույնիսկ ամենահմայիչ առցանց սիրավեպի հետևում կարող է թաքնվել վտանգավոր խաբեություն։ Սերը գին չունի, բայց թվային աշխարհում կույր հավատը կարող է չափազանց թանկ արժենալ։