Քարերի լեզվով աղոթողը. Արտակ Ղուլյանի հիշատակին
- YO
- 17 апр.
- 1 мин. чтения
17.04.2025
Արտակ Ղուլյանը այն հազվագյուտ ճարտարապետներից էր, ում համար քարերը լռել էին, մինչև իր մատիտը նրանց ձայն չէր տվել։
Նրա աշխարհում ճարտարապետությունը պարզապես շենք չէր․ դա հիշողություն էր՝ քարի մեջ ամփոփված, ժամանակի վրա կախարդական սոսնձով ամրացված, հավերժության շունչով շաղախված։ Նա վերակենդանացրեց տաճարներ, որոնք մի ժամանակ լուռ սպասում էին իրենց հարությունին՝ Ձագավանք, Առինջ, Նուռնուս, Մաքրավանք…
Եկեղեցիներ, որոնք ոչ թե պարզապես վերականգնվեցին, այլ նորից սկսեցին ապրել՝ նրա շունչով։
Եվ հետո նա ստեղծեց նոր սրբավայրեր՝ ժամանակակից ու հայորեն հավերժական։ Աբովյանի Սուրբ Հովհաննես Մկրտիչը, Նուբարաշենի Սուրբ Հարությունը, Սուրբ Կարապետը Հորդանանի ափին… Ամեն մի եկեղեցի՝ մի հոգեվիճակ, մի մեղմ նայվածք երկնքի կողմ։ Նրա ճարտարապետությունը ոչ թե քարերով, այլ լռությամբ էր խոսում։ Եվ այդ լռության մեջ կար մի նուրբ երաժշտություն։
Արտակ Ղուլյանը միաժամանակ հնագետ էր ու երազող, պատմաբան ու պոետ, գիտնական ու ճշգրիտ գծանկարիչ։ Նա փոխանցեց իր տեսողության նրբությունը սերունդներին՝ դասավանդելով ոչ թե մեթոդ, այլ վերաբերմունք։ Սեր դեպի նյութը, սեր դեպի արմատը, սեր դեպի լուռ գեղեցկությունը։
Այսօր նա չկա ֆիզիկապես։ Բայց իր քարերը շարունակում են խոսել։ Իր պատերը շարունակում են տաքություն արձակել։ Իր գմբեթները՝ երկինք նայել։
Եվ այսքան լռության մեջ, մի քնարական աղոթք է նրա կյանքը՝ քարի լեզվով ասված։Նա հեռացավ այնպես, ինչպես ապրել էր՝ հանգիստ, խորախորհուրդ, լույսով լեցուն։
Ճարտարապետ, որ սովորեցրեց մեզ՝ ինչպես հավատալ քարերին։ Եվ ինչպես սիրել լռությունը։
