14.08.2023
Սմբատ Այվազյանը անուն է, որը մնում է հիշողության մեջ՝ որպես իսկական հայրենասիրության և իդեալներին նվիրվածության վառ օրինակ։ Ծնվել է 1959թ. մարտի 10-ին Երևանում, նա հսկայական ներդրում է ունեցել հասարակական կյանքի տարբեր ոլորտներում՝ դառնալով հայ ականավոր քաղաքական գործիչ Վազգեն Սարգսյանի ամենամոտ ընկերն ու գաղափարակիցը։
Այվազյանն իր կարիերան սկսել է Երեւանի ժողովրդական տնտեսության ինստիտուտում, որն ավարտել է 1980 թվականին՝ ստանալով տնտեսագետի որակավորում։ Նրա ուղին սկսվեց սովորական, բայց կարևոր փուլերից։ Ծառայություն Խորհրդային բանակում, աշխատանք Հայաստանի տարբեր ձեռնարկություններում որպես տնտեսագետ, ինչը նրա կազմավորման անբաժան մասն էր։
Սակայն Այվազյանի իրական ներուժը բացահայտվեց ավելի պատասխանատու և բարդ ոլորտներում։ 1991 թվականին դարձել է Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետության Շահումյանի շրջանի դատախազ։ Ակտիվ իրադարձությունների շրջան էր, և Այվազյանը նպաստեց այս դժվարին միջավայրում կարգ ու կանոնի ապահովմանը։
Այվազյանի կյանքի կարևորագույն փուլը 90-ականների սկզբի ռազմական իրադարձությունների շրջանն էր։ 1992 թվականին նա դարձել է Քաշաթաղի առաջին հրամանատարը և Կրասնոսելսկի շրջանի արտակարգ իրավիճակի պարետը։ Նրա մասնակցությունը Սևանի ավազանի օպերատիվ շտաբում և ռազմական հարցերով համակարգողի դերն ընդգծեցին կրիտիկական իրավիճակներում ղեկավարելու և դժվար որոշումներ կայացնելու նրա կարողությունը։
Սմբատ Այվազյանն ապացուցեց, որ հաջողակ ձեռնարկատեր և փորձառու պետական ծառայող է։ Նա աշխատել է որպես «Սապֆիր» գործարանի տնօրեն, ինչպես նաև տարբեր ժամանակներում եղել է ՀՀ հարկային տեսչության պետը և ՀՀ պետական եկամուտների նախարարը։ Այս ամենը վկայում է տնտեսության և հասարակության տարբեր ոլորտներում կառավարելու և դրական փոփոխություններ կատարելու նրա կարողության մասին։
Սմբատ Այվազյանը կարևոր դեր է ունեցել նաև երկրի քաղաքական կյանքում։ 1990-2003 թվականներին տարբեր ժամանակաշրջաններում եղել է Հայաստանի Ազգային ժողովի պատգամավոր։ Խորհրդարանի ներսում նա իրեն դրսևորեց որպես հանձնաժողովների և խմբակցությունների ակտիվ մասնակից, ինչը նրան թույլ տվեց օրենսդրության մեջ կարևոր փոփոխություններ կատարել և կարևոր որոշումներ կայացնել։
Հատկապես ուշագրավ է նրա մտերիմ հարաբերությունները Հայաստանի ականավոր քաղաքական գործիչներից մեկի՝ Վազգեն Սարգսյանի հետ։ Այվազյանը ոչ միայն Սարգսյանի ամենամոտ գործակիցն էր, այլեւ վստահելի անձը կարեւոր հարցերում։ Նրանց համատեղ ջանքերն ու ներդրումը երկրի քաղաքական կյանքում էական ազդեցություն են ունեցել նրա զարգացման վրա։
Ցավոք, Սմբատ Այվազյանի լուսավոր կենսագրությունը կտրվեց 2014 թվականի հունիսի 8-ին, երբ նա մահացավ Փարիզի հիվանդանոցներից մեկում։ Նա հողին հանձնվեց Եռաբլուրում՝ Վազգեն Սարգսյանի կողքին:
Այնուամենայնիվ, նրա ժառանգությունը ապրում է շատերի սրտերում, ովքեր գնահատում են նրա հայրենասիրությունը, սկզբունքներին նվիրվածությունը և Հայաստանի համար ավելի լավ ապագա ստեղծելու հանձնառությունը:
Լիլի ՇԱՀՈՒՄՅԱՆ