Սյուզաննա Շահբազյան. Կանադայի չեմպիոնուհի, ով հայկական արմատներով նվաճում է միջազգային մրցասպարեզները

04.06.2025

Սյուզաննա Շահբազյան (ծնվ. 2004, Մոնրեալ) հայազգի կանադացի ռիթմիկ մարմնամարզուհի է: նա բազմակի մեդալակիր է միջազգային մրցաշարերում՝ այդ թվում Համագործակցության խաղեր2022 (թիմային ոսկի, գնդակի արծաթ) և Պանամերիկյան առաջնություններ 2022-2023 թվականներին (Ռիո 2022 – օղակով արծաթ, գնդակով և թիմային անվանակարգերում բրոնզներ; Գուադալաջարա 2023 – թիմային բրոնզ): այս նվաճումները նրան տեղ են ապահովել Կանադայի ազգային չեմպիոնի վերևում: Սյուզաննայի հաջողությունները օրինակ են հայ և բոլոր աղջիկ մարզիկների համար, ցույց տալով, որ համատեղելով նվիրվածություն և աշխատասիրություն հնարավոր է հասնել գլոբալ մրցաշարերում բարձր արդյունքների:

• Համագործակցության խաղեր 2022, Բիրմինգհեմ – թիմային ոսկե մեդալ, գնդակի արծաթ

• Պանամերիկյան առաջնություն 2022, Ռիո – օղակի արծաթ, գնդակի և թիմային անվանակարգերում բրոնզներ

• Պանամերիկյան առաջնություն 2023, Գուադալաջարա – թիմային բրոնզ

• Կանադայի գեղարվեստական մարմնամարզության առաջնություն 2024 (Elite Canada) – բազմամարտի (all-around) ոսկե մեդալ

  
  

Ստեղծելով այս նվաճումները, Սյուզաննան 2024 թ. Կանադայի որակավորման առաջնությունում (Elite Canada) նվաճեց ընդհանուր ոսկե մեդալը, ինչը նրան ավտոմատ իրավունք հաղորդեց ներկայացնել երկիրը միջազգային հարթակում. Այս հաջողությամբ փաստացի նա ճանաչվեց Կանադայի ազգային չեմպիոն ռիթմիկ մարմնամարզությունում և ամրապնդեց իր դիրքը երկրի գլխավոր մարմնամարզուհիներից մեկի կարգավիճակով:

Սյուզաննա Շահբազյանը ծնվել է Մոնրեալում, Հայաստանին նվիրված ընտանիքում, և մարմնամարզությամբ սկսել է զբաղվել դեռ շատ փոքր տարիքում՝ ընդամենը 4 տարեկան ըլլալուց: Մանկուց նրան ոգեշնչել են ռուս մարզուհիներ Ալինա Կաբաևան և Լիասան Ուտիաշևան, իսկ հասցուց հետո հաջողությունն արվեց նրա՝ հսկայական աշխատասիրության և ձգտման արդյունք: Միաժամանակ Սյուզաննան դարձավ Կանադայի ազգային հավաքականի անդամ (ժամանակավոր տեղեկություններով՝ 2017 թվականից): Մարզչական կազմի կարևոր անդամները Կանադան ներկայացնելու Կանադայի հաճախորդները՝ կանադական մարզիչներ Նատալյա Պոպովան և այլոք:

Ինչպես շատ անվանի մարզուհիներ, Շահբազյանը երկու կյանք է վարում. մի կողմից՝ ծանր մարզական ռեժիմ, մյուս կողմից՝ ուսման պարտավորություններ. նա միաժամանակ ուսանող է և մարզիկ, որին հասնել հաջողության համար հաճախ պետք է գործնական ամպողջությամբ կիսել օրն ու շաբաթը դպրոց-մարզում-դպրոց և կրկին մարզման միջեւ: Ուսանող–մարզիկի կարգավիճակի դժվարությունները (միաժամանակյա ուսումը և բարձր մակարդակի մարզումը) Շահբազյանը հաղթահարել է բազմակողմանի աջակցությամբ և ֆիզիկական և հոգեբանական շեշտադրմամբ, ինչը ևս կարևոր է հասկանալու, թե ինչ է պահանջվում սպորտի միջազգային ասպարեզում հաջողության համար:

2022 թվականը Սյուզաննայի համար առանձնահատուկ հաջողություններ բերեց. ընդհանուր առմամբ նա 2022 թ. Կանադայի պետական թիմի կազմում հաջող հանդես եկավ և նվաճեց մի քանի բարձր կարգի մեդալներ: Օրինակ՝ Բիրմինգհեմի Համագործակցության (Commonwealth) խաղերում նա տարանջատեց թիմային ոսկե և գնդակի արծաթե մեդալներ: Նույն թվականին Ռիո դե Ժանեյրոյում կայացած պանամերիկյան առաջնությունում նա օղակով շահեց արծաթե մեդալ, իսկ գնդակի և թիմային մրցույթներում բարձրացրեց եռորդ հարթակ: 2023 թ. Գուադալաջարայում ևս թիմային մրցույթում բրոնզե մեդալ է նվաճել: Այս լուրջ արդյունքները հաստատեցին նրան որպես աշխարհի առաջատար կանադացի ռիթմիկ մարմնամարզուհիներից մեկը:

Սյուզաննան եղել է Կանադայի իրադարձությունների կենտրոնում՝ հանդես գալով FIG համաշխարհային օլիմպիական փուլի և այլ միջազգային մրցաշարերում: Օրինակ՝ 2025 թ. փետրվարին Կանադայի ուսանող մարզական ֆեդերացիան հրապարակեց, որ Շահբազյանը ներկայացնելու է Kanadan Sofia FIG World Cup մրցաշարում (Բուլղարիայում), որտեղ նա հանդես է գալիս անհատական ծրագրով՝ իր գլխավոր մարզիչ Նատալիա Պոպովայի ուղեկցությամբ: Այսպիսով, միջազգային ոճի բարձրագույն մրցումներում Կանադան հաճախ կներկայացվի հենց նրա ելույթներով:

Սյուզաննան արդեն համարվում է Կանադայի ռիթմիկ մարմնամարզության առաջնության չեմպիոն. 2024 թ. Elite Canada մրցաշարում իր նվաճած ընդհանուր ոսկին բարձրացրեց որակյալ կարգավիճակ և ճանաչվեց երկրի առաջատար մարզուհի. Այսուհանդերձ, դրանով նա չի սահմանափակվում. Շահբազյանը բարձր նպատակներ է դրել: նա ցանկանում է շարունակել մասնակցել աշխարհի և համաշխարհային մակարդակի կարևոր մրցաշարերին՝ այդ թվում՝ FISU 2025 Համաշխարհային Համալսարանական խաղերին Գերմանիայում, ուր Կանադան ինքնուրույն է ներկայացնելու ուսանող մարզիկների թիմը։

Ապագա ծրագրերի համատեքստում, 2025-ի փետրվարին համաշխարհային ֆեդերացիայի մամուլի հաղորդագրությունը հիշատակում էր, որ հունիսին Գերմանիայում կայանալիք Համալսարական խաղերը նոր հնարավորություններ են ստեղծում ուսանող-մարզիկների համար. Սյուզաննան միանում է այդ ցուցակին՝ նպատակ ունենալով ներկայացնել Կանադային նոր միջազգային ասպարեզներում:

Մարզական աշխարհում կանանց մասնակցությունը վերջին տարիներին մեծ ազդեցություն է ստանում, սակայն դեռ կան խնդիրներ. Օրինակ, «Canadian Women & Sport» կազմակերպության 2024-ի զեկույցում նշվում է, որ ավելին քան մեկ միլիոն կանադացի աղջիկներ մինչ օրս դուրս են մնում սպորտային տարբեր ծրագրերից և չեն վայելում դրանց դրական ազդեցությունները: Այս պայմաններում Սյուզաննայի նման օրինակները կարևորվում են. նրանք ցույց են տալիս, որ հնարավոր է խոչընդոտների, ֆիզիկական և հոգեբանական ծանրաբեռվածության միջով հաղթահարել դժվարությունները և հասնել հաջողությունների:

Մասնավորապես շեշտելի է նաև Սյուզաննայի հայ արմատներով նախապատմությունը: Հայկական մարզադաստիարակության մեջ դարերով կար մի ավանդույթ՝ մարզաձևը դիտարկել որպես համայնքային ուժ, որտեղ հաղթանակները խորհրդանիշում են պայքարը, հայրենիքի պատիվը և ազգային ինքնությունը: Ընդհանրապես, ՀՄԸՄ-ի (Հովհաննես Մանրամարգական Ընդհանուր Միություն) պատմության մեջ նշվում է, որ «Victorգտան մարզիկները ծառայել են որպես օրինակներ, դրսևորելով հայ ժողովրդի տոկունությունն ու արժանապատվությունը իրենց հյուրընկալ երկրներում»: Սյուզաննան այժմ շարունակում է այդ ուղին՝ հանդես գալով որպես իր սերնդի համար ոգեշնչող կերպար. նա իր ձեռքբերումներով և ջանքերով ցույց է տալիս, որ արտերկրում գտնվելով էլ հնարավոր է պահպանել ազգային ինքնագիտակցությունը և հաղթանակներ նվաճել:

Մի խոսքով, Սյուզաննա Շահբազյանը ոչ միայն հաջողակ մարզիկ է, այլև մոդել՝ երիտասարդ հայ աղջիկների համար. նրա ճանապարհը, որ սկսվել է Մոնրեալում ու հասել է համաշխարհային բեմ, վկայում է այն մասին, որ սփյուռքահայության ներկայացուցիչները կարող են մեծ ներդրում ունենալ սպորտում և ծառայել ոգեշնչման աղբյուր. հենց այս օրինակով էլ նա վստահորեն ոգեշնչում է հաջորդ սերնդին առաջ շարժվել և դժվարությունները հաղթահարել սպորտում և կյանքի այլ ոլորտներում:

Սիրելի՛ ընթերցող, եթե հավատում ես աշխատասիրությանն ու մեծ երազանքներին, աջակցիր հայուհի Սյուզաննա Շահբազյանին․

• նվիրաբերելով GoFundMe արշավին,

• կամ տարածելով նրա պատմությունը քո սոցիալական հարթակներում։

  
  

Միասին կարող ենք երազանքները դարձնել իրականություն և լսել Կանադայի ու հայության հաղթական շունչը Ռայն-Ռուր 2025-ում, ապա — Օլիմպիական խաղերում։