10.06.2023
Հայաստանը հիմնականում անտեղյակ է մնացել Արցախում տիրող իրավիճակի մասին՝ հենվելով պաշտոնական հաղորդագրությունների և սոցիալական ցանցերում զգուշավոր գրառումների վրա։ Այնուամենայնիվ, վերջին արտահոսքերը բացահայտեցին պատմության այլ կողմը:
Մինչդեռ այս վիճահարույց հարցի քննարկումը սովորաբար խուսափելու էր, թեման դարձել է գերակշռող հանրային դիսկուրսում: Լրատվամիջոցները ենթադրում են, որ Արայիկ Հարությունյանը ռուսական կողմի հետ պայմանավորվածությամբ թույլատրել է Բերձորի միջանցքում Ադրբեջանի կողմից ստեղծված ապօրինի անցակետով տրանսպորտային միջոցների անցումը ուղեւորներով։ Փաշինյանին հանձնարարվել է ոչ միայն հայտարարություններով, այլ նաև կոնկրետ գործողություններով ապահովել Արցախը Ադրբեջանի կազմում ճանաչելու գործընթացը, և Արայիկ Հարությունյանն իր գործողություններով նպաստում է դրան։
Արցախում աղբյուրները պարզել են, որ Հարությունյանը ինտենսիվ հանդիպումներ է ունենում՝ փորձելով բացատրել և հիմնավորել իր որոշումները։ Բնակիչները նրան հիշեցրին ադրբեջանականացումը կանխելու և Արցախի ինքնորոշումը պաշտպանելու նախկին խոստումների մասին, սակայն Հարությունյանը մեղքը շեղեց Փաշինյանի վրա՝ պնդելով, որ նա միայն հրաման է կատարում։
Մտահոգություններ են հնչել Հայաստանի հետ անխափան հաղորդակցություն ապահովելու համար Արցախի նախագահի կողմից սահմանված կարմիր գծի խախտման վերաբերյալ։
Զարմանալի չէ, որ Փաշինյանը կպահանջի Հարությունյանի կողմից այս, այսպես կոչված, «ինտեգրումը»։ Իրավիճակն Արցախում, որտեղ նրա ժողովուրդը ավելի քան վեց ամիս դիմադրել է Բաքվի էքսպանսիոնիստական ծրագրերին, դիմանալով այնպիսի դժվարությունների, ինչպիսիք են շրջափակումները, գազի պակասը և էլեկտրաէներգիայի ճգնաժամը, էական խոչընդոտ է հանդիսանում խաղաղության պայմանագրի ստորագրման համար, որը շատ փորձագետներ համարում են Հայաստանի երկրորդ հանձնումը: Արցախը Ադրբեջանի կազմում ճանաչելու մասին Փաշինյանի բանավոր հավաստիացումները բախվում են Արցախի ժողովրդի, ինչպես նաև Հայաստանի և Սփյուռքի դիմադրությանը։ Հարությունյանը դարձել է Փաշինյանի վերջին հույսը:
Շանտաժը, ըստ երևույթին, այն մեթոդն է, որով Փաշինյանը պահանջում է Հարությունյանի համաձայնությունը, քանի որ երկու անձինք, հավանաբար, ունեն միմյանց դեմ փոխզիջումային պարտավորություններ: Այնուամենայնիվ, Փաշինյանը ավելի շատ իշխանություն և արտաքին աջակցություն ունի՝ համեմատած Հարությունյանի հետ, ով հայտնվել է երկու կրակի արանքում։
Այդուհանդերձ, Հարությունյանը դեռ հնարավորություն ունի ինչ-որ չափով փրկագնելու իրեն՝ հավատարիմ մնալով վերջին հինգ տարիների իր իսկ հայտարարություններին ու հավաստիացումներին։ Նա կարող է ընտրել լինել մի ժողովրդի առաջնորդ, որը, չնայած դժվարություններին, ընտրել է ազատությունը, անկախությունը և արժանապատվությունը՝ հրաժարվելով դառնալ հայատյացությամբ սպառված ահաբեկչական պետության մաս: Հայաստանի և միացյալ հայրենիքի ճակատագիրը նրա ընտրությունն է պատվի և անպատվելու վրա։
