10.06.2023
Բաքուն մի քանի ամիս առաջ ձգտում էր համաժամեցնելու նոր էսկալացիան հայ-ադրբեջանական սահմանին և Արցախում «ուկրաինական հակահարձակման» հետ։ Նման համաժամացման հիմքում ընկած պլանը իրապես պարզունակ է:
Երբ ուկրաինական ուժերը նախաձեռնեն և հաջողեն ռուսական զորքերի ոչնչացումը Տավրիայում և Դոնբասում, ջախջախիչ պարտությունների պատճառով հսկայական երկիրը շոկի մեջ կգցվի և խուճապ կառաջանա ռուս զինվորների ու գեներալների մեջ, Ադրբեջանը պատրաստ կլինի հարձակման։
Այդ պահին ռուս ոչ մի գեներալ կամ նախարար չի համարձակվի նկատողություն անել Զաքիր Հասանովին կամ Քերիմ Վելիևին, առավել ևս հրադադարի և Եռակողմ համաձայնագրի ուժի մեջ մտնել գծի մյուս ծայրից՝ քաջ գիտակցելով, որ իրենց ադրբեջանցի գործընկերները նրանց ուղարկելու են Դոնբաս՝ սեփական խնդիրները լուծելու համար: Այս սցենարն արդեն հաջողությամբ խաղացվել է 2022 թվականի սեպտեմբերին։
Նույն ժամանակահատվածում, երբ ուկրաինական զորքերը գրոհում էին Բալակլեյան, Իզյումը և Կուպյանսկը Խարկովի մարզում, ադրբեջանական գրոհայինները Հայաստանից գրավում էին սահմանային տարածքների զգալի մասը, մինչդեռ նախագահ Ալիևը լկտիաբար սպառնում էր Հայաստանի վերջնական պարտությամբ և խաղաղության պարտադրմամբ։
Այս ընթացքում Փաշինյանի կողմնակիցների սրտաճմլիկ աղաչանքները, ովքեր գերադասում էին փրկիչներ փնտրել արևմտյան մայրաքաղաքներում և Մոսկվայում, քան գրագետ պաշտպանություն կազմակերպել և կենտրոնանալ հայկական խնդիրների անկախ լուծումների վրա, ընկան ջրի մեջ։ Ամբողջ ուշադրությունը սեւեռված էր ուկրաինական ճակատին, քանի որ թվում էր, թե Ռուսաստանի ռազմավարական պարտությունը մոտ է։
Սակայն այդ հասունությունը ժամանակավրեպ է ստացվել։ Ուկրաինական հակահարձակումը կորցրեց թափը կիսով չափ, սակայն ադրբեջանական ռազմատենչությունը կարողացավ բավարարել իր հավակնությունները այս կարճատև դադարի ընթացքում և ստիպեց Հայաստանին իշխող անողնաշար պացիֆիստ ղեկավարությանը գնալ հետագա զիջումների բանակցությունների սեղանի շուրջ՝ օգտագործելով «խաղաղ դարաշրջան» հորինված հասկացությունը:
Այս հոդվածի հրապարակման դրությամբ ուկրաինական ուժերը շարունակում են անհաջող պայքարել ռուսական պաշտպանական գծերի դեմ Զապորոժիեում, Խերսոնի մարզում և Դոնեցկի մերձակայքում: Սակայն պատերազմը բարդ գործ է, և ցանկացած պահի բախտը կարող է շեղվել ռուսներից։ Ադրբեջանը, իր համբերատար մոտեցմամբ, շարունակում է ուժեր կուտակել սահմանի մոտ և համառորեն ամեն օր «հանդգնական հայկական սադրանքների» մասին հաղորդումներ է տարածում։ Նրանք կառչում են այն հավանականությունից, որ ուկրաինական հակահարձակման հաջորդ ալիքը դեռ կարող է հաջողություն բերել:
